1- Körebe

Hedefler:

• Çocuğunuzun farklı engelleri olan bireylere dair farkındalığının artması,

• Çocuğunuzun empati duygusunun gelişmesi, farklılıklara saygısının artmasını desteklemek.

Malzemeler: Eşarp veya şal

Eğitimciye Not:

Etkinlik sırasında gözünün bir şalla kapanmasından çocuğunuz rahatsız olabilir. Etkinlik öncesinde siz bir örnek canlandırma yapın. Çocuğunuz eğer gözünü bağlatmak istemezse ısrar etmeyin ve hassasiyetine saygı gösterin.

Etkinlik Adımları:

• Çocuğunuza elinizdeki şalı/eşarbı göstererek bununla ne oynayacağınızı tahmin etmesini isteyin.

• Çocuğunuzun tahminini dinledikten sonra, elinizdeki şal ile gözlerinizi kapatacağınızı ve gözleri kapanan kişinin, eline verilen eşyanın ya da malzemenin ne olduğunu sadece dokunarak anlamaya çalışacağını söyleyin. Eğer zorlanır ve bulamazsa, çeşitli sorular sorarak cevabı bulmaya çalışacağınızı söyleyin.

• Örnek olmak için ilk olarak kendi gözlerinizi bağlayın ve çocuğunuzdan size bir eşya vermesini isteyin. Sadece dokunarak bunun ne olduğunu anlamaya çalışın. Eğer zorlanırsanız çeşitli sorular sorarak (Örneğin; “Rengi ne?”, “Ne için kullanılır?” gibi) eşyayı tanımaya çalışın.

• Daha sonra çocuğunuzun gözlerini bağlayın ve eline bir eşya, malzeme ya da oyuncak verin (örneğin top) ya da bir eşyanın yanına götürün (sandalye gibi).

• Çocuğunuz eşyaya dokunarak neye dokunduğunu bulmaya çalışsın.

• Zorlanırsa ve bulamazsa çeşitli sorular sorarak ne olduğunu bilmeye çalışması için çocuğunuza destek olun (Örneğin; “Sence neyden yapılmış?”, “Hafif mi, ağır mı?” gibi).

• Oyunun ardından oyun sırasında ne gibi zorluklar yaşadığını düşünmesini isteyin.

• Eşyaları görmeden ne olduklarını nasıl tahmin ettiğini, ne yaparken zorlandığını ve göremediği için neler hissettiği hakkında konuşun. “Aynı Işık’ın arkadaşlarının oynadığı oyunda olduğu gibi gözlerimiz oynadığımız bu oyun sırasında bağlıydı. Hiçbir şey göremeden yalnızca dokunarak ya da koklayarak çeşitli eşyaları tanımaya çalıştık. Göremediğimiz için oldukça zorlandık. Bir yerden başka bir yere hareket ederken birbirimizden destek istedik. Görme engelli bireyler de yaşamları boyunca pek çok zorluk yaşayabiliyorlar. Yaşamlarına aynı bizim gibi devam ediyorlar ama çevresindeki kişilerin onların ihtiyaçlarını bilmeleri ve onlara yardım etmeleri yaşamlarını sürdürebilmeleri için çok önemli.” şeklinde açıklama yapabilirsiniz.

2- Hep Birlikte Oynamak İçin

Hedefler:

• Çocuğunuzun farklı engelleri olan bireylere dair farkındalığının artmasını sağlamak,

• Çocuğunuzun empati duygularının gelişmesi ve farklılıklara saygılarının artmasını desteklemek.

Malzemeler:
Resim kağıtları, renkli kalemler

Etkinlik Adımları:

• Çocuğunuzun en sevdiği oyunu düşünmesini ve bu oyunun resmini çizmesini isteyin.

• Çocuğunuz resmini bitirdiğinde, çeşitli engelleri olan çocukların bu oyunu oynayıp oynayamayacakları, oynarken nasıl zorluklar yaşayabilecekleri hakkında çocuğunuza çeşitli sorular sorun. Bu sohbet sırasında çocuğunuzu, engelliler ile empati kurabilmesi, yani kendini engelli çocukların yerine koyup onlar gibi düşünmesi için destekleyin.

Örneğin ilk etkinliğimizde gözlerimiz kapalıydı ve pek çok şeyin ne olduğunu sadece dokunarak tahmin etmeye çalışmıştık. Şimdi mesela gözlerimiz görmüyor olsa, bu oyunları nasıl oynayabileceğimizi düşünelim. Bir fikrin var mı? Ya da yürüyemeseydik bu oyunları oynamak için nelere ihtiyacımız olurdu?

• Aşağıdaki şekilde örnek açıklama yapabilirsiniz.

Örneğin ben çocukken evcilik oynamayı çok severdim. Duymayan, işitme engelli bir arkadaşımla evcilik oynarken o benim sesimi duyamayacağı için, ona kendimi işaretlerle anlatmaya çalışırdım. Hatta işitme engelli bireylerin işaretlerden oluşan bir dilleri var biliyor musun? Bu dili öğrenip onunla kolaylıkla konuşmaya çalışırdım.

• Çocuğunuzun engelli bireylerle hep birlikte oynamak için fikirlerini anlatmasına fırsat verin.

Öğrenilmesi Hedeflenen Kelimeler

Çınlamak: Seslerin yankılanmasına, bir sesin çın diye ses çıkarmasına çınlamak denir. Bir sesin çın diye ötmesi kulağı rahatsız edebilir. Kitapta da Işık’ın gülüşü her çınladığında insanın içini gıdıklayan küçük çanlara benzetiliyor.

Gizemli: Esrarengiz, bilinmeyen veya sır dolu, içinde gizem bulunan şeylere denir. Kitapta da Işık’ın okuduğu kabartmalarla dolu kitaplar gizemli haritalara benzetiliyor.

Pusula: Deniz, orman gibi yerlerde gidilecek yönün bulunması için kullanılan bir eşyadır. Burada da Işık’ın beyaz bastonu pusulaya benzetiliyor. Çünkü Işık’ta nereye, hangi yöne gideceğini bastonu sayesinde buluyormuş.

Sevgili ebeveynler, çocuğunuzun kelime dağarcığını zenginleştirmenin yollarından biri de ona hikayeler anlatmaktır. Çocuğunuz dinlediği hikayeler sırasında anlamını bilmediği kelimeler duyabilir. Bu kelimelerin anlamlarının basit bir şekilde açıklanması, hikâyeyi daha iyi anlayabilmesini ve kelime dağarcığının gelişmesini sağlar. Çocuğunuzun kelime dağarcığının gelişmesi, onun dil gelişimi ve gelecek yıllardaki okul başarısı için çok önemlidir.

Okuyan Bir Gelecek projesinde de okunan her hikâye ile öğrenilmesi hedeflenen kelimeler bulunmaktadır. Bu kelimeleri günlük yaşamınızda ara ara çocuğunuzla sohbet ederken kullanmanız, çocuğunuzun bu kelimeleri öğrenmesini kolaylaştıracaktır.

Hikayeyi dinledikten sonra, çocuğunuza çeşitli sorular sorarak hikâye hakkında sohbet edebilirsiniz. Seslerin Perisi Işık kitabını okuduktan sonra, aşağıdaki soruları sorarak hikâye hakkında fikirlerini ifade etmesini sağlayabilirsiniz.

1. Işık tüm sesleri çok iyi duyuyor galiba. Sence neden tüm sesleri çok iyi duyuyor olabilir?

Yanıtı: Işık’ın gözleri görmüyormuş. Gözlerinin görmemesi Işık’ın kulaklarını daha güçlü hale getirmiş. Bu sayede tüm sesleri herkesin duyduğundan daha iyi duyuyormuş.

2. Bela Metin ve arkadaşları Işık’ı düşürdüklerinde Işık ne hissetmiştir sence?

Yanıtı: Kendini kötü hissetmiş olabilir, belki de çok üzülmüştür.

3. Öğretmenleri Haylaz Metin ve arkadaşlarına ceza vermemiş. Onun yerine bir oyun oynamışlar. Herkes gözlerini kapatmış, etraflarındaki şeyleri görmeden tanımaya çalışmışlar. O oyunu neden oynadılar sence?

Yanıtı: Öğretmenleri Haylaz Metin ve arkadaşlarının gözleri görmeyen Işık’ın yaşadıklarını anlayabilmeleri için sınıfta bu oyunu oynatmış. Diğer çocuklar Işık’ın yaşadıklarını farkına vardıklarında onun ihtiyaçlarını ve neler hissettiğini anlamışlar.